Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19

Xuyên tâm liên - Vị thuốc nam của Việt Nam dùng chữa Covid-19 là loại cây gì?

Xuyên tâm liên là cây gì?

Xuyên tâm liên là một cây thuốc trong danh sách các vị thuốc cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại thuốc tây, các loại thuốc kháng sinh mới đã dần trở nên ưu thế làm cho nhiều loại vị thuốc nam bị quên lãng, trong đó có Xuyên tâm liên.

Vậy tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng chữa trị với Covid-19?

Theo theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám và chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế chính thức cho phép sử dụng một vị thuốc không xa lạ trong y học dân tộc để chữa trị virus Covid-19 đó là Xuyên tâm liên - một vị thuốc quý giá đã dần bị lãng quên khi mà các loại kháng sinh mới được ra đời.

Vừa qua một số nước đã đưa Xuyên tâm liên vào điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus Covid-19 cho thấy kết quả tốt trên những người ít triệu chứng hoặc nhiễm thể nhẹ.

Trong giai đoạn khó khăn thì đơn thuốc này đã từng được coi là “thần dược” để chữa trị tất cả các loại bệnh.

Tuy nhiên, hiện tại Cục Quản lý y dược cổ truyền phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thử nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân Covid-19 nhất định, sau đó sẽ báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục kiểm nghiệm, nếu hiệu quả thì sẽ triển khai ở phạm vi rộng hơn.

Việt Nam bây giờ cũng có thể xem xét áp dụng cho sử dụng Xuyên tâm liên với các đối tượng F1 được cách ly tại gia đình có dấu hiệu mệt mỏi...

Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cho biết thêm là vị thuốc Xuyên tâm liên từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Malaysia, Thái Lan… đưa vào điều trị cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19.

Trong công văn 1306 ngày 17 tháng 3, 2020 hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền trong công tác phòng chống và hỗ trợ chữa trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đưa Xuyên tâm liên vào bài thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn khởi phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều dùng uống 01 thang mỗi ngày, chia làm 3 lần sau bữa ăn.

Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên thường mọc thẳng, thân nhiều đốt, chiều cao thông thường từ 30-80cm.

Xuyên tâm liên là cây nhiệt đới có tính hay gọi nôm na là lạnh, có vị đắng, có xuất xứ từ Sri Lanka và Ấn Độ, được di thực và trồng phổ biến ở khu vực Nam Á, khu vực Đông Nam Á, khu vực nam Trung Quốc, Caribe, khu vực Trung Mỹ, Australia và khu vực châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những khu vực trồng nhiều nhất.

Ở Việt Nam, loại cây này còn được gọi là nhất kiến kỷ, công cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nguyên cộng, hùng bút…

Theo TS Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, Xuyên tâm liên có khả năng kháng vi sinh vật như: virus, ký sinh trùng, nấm, vi khuẩn; chống ung thư, chống viêm, chống oxy hóa … được dùng để chữa trị các bệnh về sốt rét, viêm nhiễm, tiểu đường, gan, sốt, cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong…

Ở Việt Nam đã có tương đối nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như trị chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản, rôm sảy, mụn nhọt…

Với virus Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có tác dụng kháng lại Covid-19 bằng cách ức chế enzym protease chính của Covid-19 trong thí nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).

Những nhà nghiên cứu khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng cho thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có tác dụng chống viêm an toàn và hiệu quả, có tác dụng tốt đối với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng như có thể làm giảm khá nhiều việc sản sinh ra cytokine, chính là một trong các yếu tố gây viêm khi nhiễm virus Covid-19.

Hoa của Xuyên tâm liên thường nở vào tháng 9 đến 10 hàng năm.

Ở Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp phép sử dụng trong điều trị lâm sàng SARS-CoV-2 dưới dạng sản phẩm bán tổng hợp để chống viêm nhiễm và kháng virus này.

Dựa vào số lượng lớn các ca lâm sàng, bài nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) đã khẳng định, Xuyên tâm liên có công dụng thanh nhiệt, giải độc, kháng sinh và chống viêm, có khả năng chữa trị hiệu quả đối với các bệnh liên quan tới bao gồm viêm phổi, viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn và virus.

Trong đó thành phần andrographolide có tác dụng kháng virus làm tăng khả năng trong việc điều trị virus và có thể làm giảm tác động viêm của bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, kháng virus và tăng khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Không chỉ vậy, andrographolide có tác dụng bảo vệ gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh về tim mạch.

Tác dụng chống virus của Xuyên tâm liên được khẳng định chắc chắn hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan công bố kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân mắc SARS-CoV-2 có triệu chứng thể nhẹ như đau họng, nhức đầu, ho hay là sổ mũi...

Nhóm nghiên cứu cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm 03 lần vào các khung giờ 6h, 14h và 22h, uống liên tục trong vòng 5 ngày.

Kết quả đạt được rất khả thi, trong vòng 3 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, sức khỏe của các tình nguyện viên mắc Covid-19 đều được cải thiện. Mọi triệu chứng của bệnh đã mất sau 05 ngày mà không xuất hiện bất kỳ tác dụng phụ nào.

Đã từng là vị thuốc vô cùng phổ biến tại Việt Nam, sau đó Xuyên tâm liên dần bị lãng quên, số lượng còn ít.

Vào tháng 05 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại nhiều bệnh viện ở tỉnh Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân nhiễm virus sử dụng Xuyên tâm liên.

Kết quả cho thấy, các bệnh nhân nhiễm virus sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân tiến triển nặng hơn.

Nhóm nghiên cứu chưa phát hiện tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên rất an toàn và có hiệu quả tốt trong việc cải thiện sự hồi phục của bệnh nhân nhiễm virus mức độ nhẹ đến trung bình.

Các bác sĩ Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề về thận, gan, và những người bị bệnh cao huyết áp.

Xuyên tâm liên có tính hàn, sử dụng quá liều có thể gây ra tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Liều dùng thông thường từ 05 đến 07 ngày.

TS Giang cũng cho biết, Xuyên tâm liên không khó trồng nhưng hiện tại sản lượng còn khá ít ở Việt Nam do nhiều năm bị quên lãng, ít được ghi đơn. Vì thế, cần có chính sách khuyến khích bảo tồn, nghiên cứu, trồng và phát triển trở lại vị thuốc này cũng như nhiều loại dược liệu khác.

Tham khảo bài viết gốc xuyên tâm liên tại đây

Nguồn: OPT TRAVEL NEWS